Γιατί η Περιφέρεια Μέσης προς Ισχία είναι Τόσο Σημαντική;

Η αναλογία περιφέρειας μέσης προς ισχία (Waist-to-Hip Ratio ή WHR) είναι ένας από τους πιο αξιόπιστους δείκτες καρδιομεταβολικού κινδύνου. Σε αντίθεση με τον ΔΜΣ, που απλώς συγκρίνει το βάρος με το ύψος σας, ο WHR μας λέει πώς κατανέμεται το λίπος στο σώμα σας.

Θυμάμαι χαρακτηριστικά μια περίπτωση αθλήτριας που ήρθε στο γραφείο μου. Με βάση τον ΔΜΣ, κατατασσόταν στο «υπέρβαρο» φάσμα, αλλά ο WHR της ήταν εξαιρετικός. Αυτό συνέβαινε επειδή είχε αναπτυγμένη μυϊκή μάζα στα πόδια και τους γλουτούς – κάτι που ο ΔΜΣ δεν μπορεί να διακρίνει!

Μήλο ή Αχλάδι; Η «Μορφή» που Καθορίζει την Υγεία σας

Στην επιστημονική βιβλιογραφία συχνά αναφερόμαστε σε δύο βασικούς «τύπους» κατανομής λίπους:

1. Τύπος “μήλου” (Android): Το λίπος συγκεντρώνεται κυρίως στην κοιλιά και τη μέση. Αυτό το σπλαχνικό λίπος περιβάλλει τα ζωτικά όργανα και συνδέεται άμεσα με αυξημένο κίνδυνο:

   • Καρδιαγγειακών παθήσεων
   • Διαβήτη τύπου 2
   • Υπέρτασης
   • Χρόνιων φλεγμονωδών καταστάσεων

2. Τύπος “αχλαδιού” (Gynoid): Το λίπος κατανέμεται κυρίως στους γλουτούς και τα ισχία. Αυτός ο τύπος συνδέεται με σημαντικά χαμηλότερο καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Ο υπολογιστής που θα βρείτε παραπάνω σας βοηθά να προσδιορίσετε σε ποια κατηγορία ανήκετε. Αλλά προσοχή! Αυτός ο δείκτης είναι μόνο ένα εργαλείο αξιολόγησης και όχι διάγνωση.

Πώς να Μετρήσετε Σωστά

Η σωστή μέτρηση είναι καθοριστική για αξιόπιστα αποτελέσματα:

1. Για τη μέση: Μετρήστε στο στενότερο σημείο, συνήθως στο επίπεδο του ομφαλού, με τα πόδια ενωμένα. Η μεζούρα πρέπει να είναι παράλληλη με το έδαφος.

2. Για τα ισχία: Μετρήστε στο πιο φαρδύ σημείο των γλουτών, με τα πόδια ενωμένα και τη μεζούρα παράλληλη με το έδαφος.

Μην κρατάτε την αναπνοή σας και μην πιέζετε τη μεζούρα πολύ σφιχτά στο δέρμα. Η μέτρηση πρέπει να γίνεται το πρωί, μετά την τουαλέτα και πριν το πρωινό.

Πέρα από τους Αριθμούς: Τι Πραγματικά Σημαίνει ο WHR σας

Έχω δει πελάτες να αγχώνονται υπερβολικά για μια «κακή» μέτρηση WHR. Θέλω να τονίσω κάτι σημαντικό: Ο WHR είναι ένα εργαλείο προβλέψεις κινδύνου, όχι μια αμετάκλητη καταδίκη!

Αν ο δείκτης σας δείχνει αυξημένο κίνδυνο, αυτό δεν σημαίνει ότι θα αναπτύξετε οπωσδήποτε κάποια πάθηση. Σημαίνει ότι έχετε την ευκαιρία να δράσετε προληπτικά:

• Υιοθετώντας μια πιο ισορροπημένη διατροφή
• Ενσωματώνοντας περισσότερη κίνηση στην καθημερινότητά σας
• Μειώνοντας το στρες, που συνδέεται άμεσα με την εναπόθεση σπλαχνικού λίπους
• Βελτιώνοντας την ποιότητα του ύπνου σας

Διαμορφώστε ένα Υγιές Σχέδιο Δράσης

«Μα πώς μπορώ να αλλάξω το σχήμα του σώματός μου;» είναι μια ερώτηση που ακούω συχνά. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε να επιλέξουμε από πού χάνουμε λίπος (το λεγόμενο “spot reduction” είναι μύθος!), αλλά μπορούμε να επηρεάσουμε τη συνολική σύσταση του σώματός μας.

Σε όποιο γραφείο νόμιμου πτυχιούχου διαιτολόγου – διατροφολόγου και αν πάτε, θα μάθετε ότι μια προσέγγιση που συνδυάζει:

1. Μεσογειακή διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, υγιή λιπαρά και αντιοξειδωτικά
2. Τακτική αερόβια άσκηση (όπως γρήγορο περπάτημα, κολύμβηση, ποδήλατο)
3. Ασκήσεις ενδυνάμωσης για αύξηση της μυϊκής μάζας
4. Διαχείριση του στρες και καλή ποιότητα ύπνου

μπορεί να οδηγήσει σε σταδιακή μείωση του σπλαχνικού λίπους, ακόμη και αν η συνολική απώλεια βάρους είναι μέτρια.

Συμπέρασμα: Μια Ολιστική Ματιά στην Υγεία

Η αναλογία περιφέρειας μέσης προς ισχία είναι ένας σημαντικός δείκτης υγείας, αλλά δεν είναι ο μοναδικός. Είναι ένα κομμάτι του παζλ που, σε συνδυασμό με άλλες μετρήσεις και την κλινική εξέταση από έναν επαγγελματία υγείας, μπορεί να σας δώσει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της υγείας σας.

Θυμηθείτε: Δεν έχουμε μέτρο! Κάθε οργανισμός είναι μοναδικός, με τις δικές του ανάγκες και ιδιαιτερότητες. Εάν ανησυχείτε για τον WHR σας, κλείστε ένα ραντεβού με έναν πτυχιούχο διαιτολόγο-διατροφολόγο για μια εξατομικευμένη αξιολόγηση και ένα προσωπικό πλάνο δράσης.

Βιβλιογραφία

1. Waist-to-hip ratio as a contributor associated with higher atherosclerotic cardiovascular disease risk score in patients with type 2 diabetes
   Wang Y, He Y, Zhou Q, et al. Frontiers in Cardiovascular Medicine, 2024
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39487436/

2. Association between waist-to-hip ratio and risk of myocardial infarction: a systematic evaluation and meta-analysis
   Li J, Zhang X, Gu X, et al. Frontiers in Cardiovascular Medicine, 2024
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38670909/

3. Assessing the relative importance of risk factors in cardiovascular disease prediction using machine learning
   de la Sierra A, Torres-Galván JM, Gómez-Marcos MA, et al. Scientific Reports, 2024
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39479391/

Κλασικές Μελέτες

4. Waist-hip ratio as a predictor of myocardial infarction risk: a systematic review and meta-analysis
   Cao Q, Yu S, Xiong W, et al. Medicine (Baltimore), 2018
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30045310/

5. Waist circumference and waist-to-hip ratio as predictors of cardiovascular events: meta-regression analysis of prospective studies
   de Koning L, Merchant AT, Pogue J, Anand SS. European Heart Journal, 2007
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17403720/

Συμπληρωματικές Μελέτες

6. Waist-to-hip ratio, body mass index, and subsequent kidney disease and death
   Elsayed EF, Sarnak MJ, Tighiouart H, et al. American Journal of Kidney Diseases, 2008
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18155534/

7. Body fat distribution and risk of coronary heart disease in men and women in the European Prospective Investigation Into Cancer and Nutrition in Norfolk cohort: a population-based prospective study
   Canoy D, Boekholdt SM, Wareham N, et al. Circulation, 2007
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18071080/

8. Waist-to-hip ratio and mortality in heart failure
   Clark AL, Chyu J, Horwich TB. American Heart Journal, 2012
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22520532/

Πανταζής (Άκης) Δ. Τάκας M.Sc. Med. Sci, M.Pr.

Πτυχιούχος Διαιτολόγος Διατροφολόγος

Εξειδίκευση στην Διατροφή Αθλητών & Αθλούμενων, Πανεπιστήμιο Γλασκώβης
M. Pr Εξειδίκευση στις Διατροφικές διαταραχές, Κ.Ε.Α.Δ.Δ., B.P.S, N.C.E.D.