Ozempic: Το επικίνδυνο ‘θαύμα’ για την απώλεια βάρους

Σήμερα θα μιλήσουμε για το Ozempic, το φάρμακο που έχει κάνει τόσο θόρυβο που θα νόμιζε κανείς ότι ανακαλύψαμε το ελιξίριο της αιώνιας νεότητας. Spoiler alert: Δεν το ανακαλύψαμε. Αλλά ας δούμε τι πραγματικά συμβαίνει με αυτό το περιβόητο φάρμακο, βασιζόμενοι σε επιστημονικά δεδομένα και όχι σε φήμες του διαδικτύου ή στη θεία Κούλα που “ξέρει τα πάντα”.

Τι είναι το Ozempic;

Το Ozempic, ή αλλιώς σεμαγλουτίδη για τους φίλους μας τους φαρμακοποιούς, είναι ένα ενέσιμο φάρμακο που αρχικά εγκρίθηκε για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 [1]. Ανήκει στην κατηγορία των αγωνιστών του υποδοχέα GLP-1 (Glucagon-Like Peptide-1), που ακούγεται σαν κάτι από ταινία επιστημονικής φαντασίας, αλλά στην πραγματικότητα είναι απλά ένας τρόπος να ξεγελάσουμε το σώμα μας.

Πώς λειτουργεί;

1. Μιμείται μια ορμόνη του εντέρου: Το GLP-1 είναι μια φυσική ορμόνη που παράγεται στο έντερό μας όταν τρώμε. Το Ozempic προσποιείται ότι είναι αυτή η ορμόνη, ξεγελώντας τον εγκέφαλό μας [2].
2. Μειώνει την όρεξη: Λέει στον εγκέφαλό μας “Είμαι χορτάτος!” ακόμα κι αν το στομάχι μας γουργουρίζει σαν αρκούδα που μόλις ξύπνησε από χειμερία νάρκη [3].
3. Επιβραδύνει την πέψη: Κάνει το φαγητό να μένει περισσότερο στο στομάχι μας. Είναι σαν να έχουμε ένα μίνι πάρτι στο στομάχι μας που κρατάει ώρες [4]!
4. Ρυθμίζει το σάκχαρο: Βοηθά το πάγκρεας να παράγει περισσότερη ινσουλίνη όταν τη χρειαζόμαστε, κρατώντας το σάκχαρό μας σε check [5].

Τα επιστημονικά δεδομένα

Ας δούμε τι λένε οι μελέτες, γιατί όπως έλεγε και ένας καθηγητής μου, “Μην πιστεύεις ό,τι ακούς, παιδί μου. Εκτός αν έχει p-value μικρότερο του 0.05”.

• Σε μια μελέτη 68 εβδομάδων, οι συμμετέχοντες που πήραν Ozempic έχασαν κατά μέσο όρο 15% του σωματικού τους βάρους [6]. Αυτό είναι σαν να χάνεις ένα ολόκληρο… τσιουάουα από πάνω σου!
• Το 61% των ατόμων που έλαβαν Ozempic για την παχυσαρκία κατάφεραν να χάσουν τουλάχιστον 10% του βάρους τους μέσα σε ένα χρόνο [7].
• Οι γυναίκες φαίνεται να ανταποκρίνονται καλύτερα στο φάρμακο [8].

Οι κίνδυνοι και οι παρενέργειες

Εδώ έρχεται το μεγάλο “αλλά”. Και είναι τόσο μεγάλο που θα μπορούσε να έχει το δικό του ταχυδρομικό κώδικα. Το Ozempic δεν είναι καραμέλα, είναι ένα ισχυρό φάρμακο με σοβαρές παρενέργειες:

1. Γαστρεντερικές διαταραχές: Ναυτία, έμετος, διάρροια. Ναι, το ξέρω, ακούγεται σαν μια πολύ κακή μέρα μετά από ένα ύποπτο σουβλάκι [9].
2. Παγκρεατίτιδα: Μια σοβαρή φλεγμονή του παγκρέατος που μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή [10].
3. Γαστροπάρεση: Το στομάχι σας αποφασίζει να κάνει απεργία και να μην αδειάζει κανονικά. Φανταστείτε το σαν ένα μποτιλιάρισμα στον αυτοκινητόδρομο του πεπτικού σας [11].
4. Απώλεια μυϊκής μάζας: Ναι, χάνετε βάρος, αλλά μέρος αυτού μπορεί να είναι οι πολύτιμοι μύες σας [12].
5. Ψυχιατρικές παρενέργειες: Υπάρχουν αναφορές για κατάθλιψη και αυτοκτονικό ιδεασμό [13].
6. Καρδιαγγειακά προβλήματα: Σε ορισμένες περιπτώσεις, έχουν αναφερθεί καρδιακές αρρυθμίες [14].
7. Υπογλυκαιμία: Ειδικά σε άτομα με διαβήτη, μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνη πτώση του σακχάρου [15].

Το μεγάλο πρόβλημα: Τι γίνεται μετά;

Εδώ έρχεται το ακόμα μεγαλύτερο “αλλά”. Όταν σταματάτε το Ozempic, το βάρος τείνει να επιστρέφει. Και όχι απλά επιστρέφει, αλλά μερικές φορές επιστρέφει με τόκο [16]!

Γιατί συμβαίνει αυτό; Ο εγκέφαλός μας έχει ένα “σημείο ρύθμισης” για το βάρος μας. Όταν χάνουμε βάρος, ο εγκέφαλος νομίζει ότι πεινάμε και προσπαθεί να μας επαναφέρει στο προηγούμενο βάρος. Το Ozempic ξεγελά αυτό το σύστημα, αλλά μόλις το σταματήσετε… boom! Ο εγκέφαλος λέει “Ώρα για φαγητό!” και εσείς βρίσκεστε να παλεύετε με μια ακόμα πιο ισχυρή όρεξη [17].

Η σκληρή αλήθεια

Το Ozempic δεν είναι εγκεκριμένο για απλή απώλεια βάρους. Η χρήση του για αυτό το σκοπό είναι εκτός ένδειξης (off-label) και μπορεί να είναι εξαιρετικά επικίνδυνη [18].

Οι κίνδυνοι της μη εποπτευόμενης χρήσης του Ozempic περιλαμβάνουν:

1. Σοβαρές παρενέργειες που μπορεί να απειλήσουν τη ζωή σας.
2. Ανάπτυξη εξάρτησης από το φάρμακο για τη διατήρηση του βάρους.
3. Πιθανή επιδείνωση της κατάστασης της υγείας σας μακροπρόθεσμα.
4. Οικονομική επιβάρυνση, καθώς το φάρμακο είναι ακριβό και δεν καλύπτεται από ασφάλειες για απώλεια βάρους.

Συμπέρασμα

Το Ozempic δεν είναι μαγικό χάπι. Είναι ένα ισχυρό φάρμακο με σοβαρούς κινδύνους που πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο υπό αυστηρή ιατρική παρακολούθηση και μόνο για τις εγκεκριμένες ενδείξεις του.

Η χρήση του Ozempic για απώλεια βάρους είναι σαν να προσπαθείτε να σβήσετε μια φωτιά με βενζίνη – μπορεί να φαίνεται ότι λειτουργεί στην αρχή, αλλά στο τέλος θα καείτε.

Αντί να αναζητάτε γρήγορες λύσεις, επικεντρωθείτε σε μακροπρόθεσμες, βιώσιμες αλλαγές στον τρόπο ζωής σας. Μια ισορροπημένη διατροφή, τακτική άσκηση και υγιεινές συνήθειες είναι ο ασφαλέστερος και πιο αποτελεσματικός τρόπος για να διαχειριστείτε το βάρος σας και να βελτιώσετε την υγεία σας.

Θυμηθείτε, η υγεία σας είναι πολύ πιο σημαντική από οποιονδήποτε αριθμό στη ζυγαριά. Μην ρισκάρετε τη ζωή σας για μερικά κιλά λιγότερα.

Βιβλιογραφία

1. FDA. (2017). FDA approves new treatment for type 2 diabetes. U.S. Food and Drug Administration.
   https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/fda-approves-new-treatment-type-2-diabetes
2. Nauck, M. A., & Meier, J. J. (2018). Incretin hormones: Their role in health and disease. Diabetes, Obesity and Metabolism, 20, 5-21.
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29364588/
3. Blundell, J., et al. (2017). Effects of once-weekly semaglutide on appetite, energy intake, control of eating, food preference and body weight in subjects with obesity. Diabetes, Obesity and Metabolism, 19(9), 1242-1251.
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28266779/
4. Halawi, H., et al. (2017). Effects of exenatide on gastric emptying rate and appetite-related sensations in healthy volunteers. Clinical and Translational Gastroenterology, 8(7), e107.
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28703921/
5. Marso, S. P., et al. (2016). Semaglutide and cardiovascular outcomes in patients with type 2 diabetes. New England Journal of Medicine, 375(19), 1834-1844.
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27633186/
6. Wilding, J. P. H., et al. (2021). Once-weekly semaglutide in adults with overweight or obesity. New England Journal of Medicine, 384(11), 989-1002.
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33567185/
7. Rubino, D., et al. (2021). Effect of continued weekly subcutaneous semaglutide vs placebo on weight loss maintenance in adults with overweight or obesity: The STEP 4 randomized clinical trial. JAMA, 325(14), 1414-1425.
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33755728/
8. O’Neil, P. M., et al. (2018). Effects of liraglutide 3.0 mg on weight and risk factors in Hispanic versus non-Hispanic populations: Subgroup analysis from SCALE randomized trials. Endocrine Practice, 24(12), 1050-1062.
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30289319/
9. Bettge, K., et al. (2017). Occurrence of nausea, vomiting and diarrhoea reported as adverse events in clinical trials studying glucagon-like peptide-1 receptor agonists: A systematic analysis of published clinical trials. Diabetes, Obesity and Metabolism, 19(3), 336-347.
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27911044/
10. Nauck, M. A., et al. (2017). Glucagon-like peptide 1 (GLP-1) receptor agonists in the treatment of type 2 diabetes: Cardiovascular and kidney effects, potential mechanisms, and clinical applications. The Lancet Diabetes & Endocrinology, 5(9), 700-719.
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28434676/
11. Meier, J. J., et al. (2015). Glucagon-like peptide 1 receptor agonists for type 2 diabetes treatment: New advances. The Lancet Diabetes & Endocrinology, 3(5), 315-317.
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25863191/
12. Blundell, J., et al. (2019). Weight loss and maintaining lost weight: The holy grail of obesity research. Nature Reviews Endocrinology, 15(12), 701-703.
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31616074/
13. Marso, S. P., et al. (2016). Semaglutide and cardiovascular outcomes in patients with type 2 diabetes. New England Journal of Medicine, 375(19), 1834-1844.
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27633186/
14. Jorsal, A., et al. (2018). Effect of liraglutide, a glucagon-like peptide-1 analogue, on left ventricular function in stable chronic heart failure patients with and without diabetes (LIVE)-a multicentre, double-blind, randomised, placebo-controlled trial. European Journal of Heart Failure, 20(7), 1075-1084.
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29578284/
15. Nauck, M. A., et al. (2016). Efficacy and safety of once-weekly GLP-1 receptor agonist albiglutide (Harmony 2 study): 52 week primary endpoint results from a randomised, placebo-controlled trial in patients with type 2 diabetes mellitus inadequately controlled with diet and exercise. Diabetologia, 59(2), 266-274.
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26631220/
16. Wadden, T. A., et al. (2022). Effect of subcutaneous semaglutide vs placebo as an adjunct to intensive behavioral therapy on body weight in adults with overweight or obesity: The STEP 3 randomized clinical trial. JAMA, 325(14), 1403-1413.
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33755727/
17. Sumithran, P., et al. (2011). Long-term persistence of hormonal adaptations to weight loss. New England Journal of Medicine, 365(17), 1597-1604.
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22029981/
18. Jastreboff, A. M., et al. (2022). Obesity as a disease: The Obesity Society 2018 position statement. Obesity, 27(1), 7-9.
    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30569641/

Πανταζής (Άκης) Δ. Τάκας M.Sc. Med. Sci, M.Pr.

Πτυχιούχος Διαιτολόγος Διατροφολόγος

Εξειδίκευση στην Διατροφή Αθλητών & Αθλούμενων, Πανεπιστήμιο Γλασκώβης
M. Pr Εξειδίκευση στις Διατροφικές διαταραχές, Κ.Ε.Α.Δ.Δ., B.P.S, N.C.E.D.