Διατροφή και Εξωσωματική Γονιμοποίηση: Ο Ρόλος της Μεσογειακής Διατροφής στην Επιτυχία της IVF

Πόσες φορές έχετε αναρωτηθεί αν αυτό που τρώτε μπορεί να επηρεάσει τις πιθανότητές σας να γίνετε γονείς; Ως πτυχιούχος διαιτολόγος-διατροφολόγος, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η σχέση μεταξύ διατροφής και γονιμότητας είναι πολύ πιο στενή απ’ ό,τι φαντάζεστε. Ειδικά όταν μιλάμε για ζευγάρια που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF), η διατροφή μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία της διαδικασίας.

Η Μεσογειακή Διατροφή: Ο Σύμμαχός σας στο Ταξίδι της Εξωσωματικής

Έχετε ακούσει για τη Μεσογειακή διατροφή; Φυσικά και την έχετε ακούσει! Αλλά ξέρατε ότι μπορεί να είναι το μυστικό σας όπλο στη μάχη της γονιμότητας;

Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει εντυπωσιακά αποτελέσματα. Μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό “Human Reproduction” το 2024 έδειξε ότι τα ζευγάρια που ακολουθούν πιστά τη Μεσογειακή διατροφή έχουν 40-100% περισσότερες πιθανότητες να πετύχουν κλινική εγκυμοσύνη μέσω IVF [1]. Και δεν σταματά εκεί! Τα ποσοστά γεννήσεων ζώντων νεογνών ήταν 2,5 φορές υψηλότερα σε όσους ακολουθούσαν αυτό το διατροφικό μοτίβο [1].

Αλλά τι κάνει τη Μεσογειακή διατροφή τόσο ξεχωριστή; Ας το αναλύσουμε:

1. Ελαιόλαδο: Το “υγρό χρυσάφι” της Μεσογείου. Πλούσιο σε αντιοξειδωτικά και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, βοηθά στη μείωση της φλεγμονής και στη βελτίωση της ποιότητας των ωαρίων. Μια μελέτη του 2023 στο “Fertility and Sterility” έδειξε ότι γυναίκες που κατανάλωναν περισσότερο ελαιόλαδο είχαν 40% υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας στην IVF [2].
2. Ψάρια: Πηγή πρωτεΐνης υψηλής ποιότητας και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Προσοχή όμως! Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι η υπερβολική κατανάλωση ψαριών μπορεί να συνδέεται με χαμηλότερα ποσοστά καλής ποιότητας βλαστοκύστεων [3]. Όπως πάντα, το μέτρο είναι η χρυσή τομή!
3. Φρούτα και Λαχανικά: Γεμάτα βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά. Μια μετα-ανάλυση του 2024 έδειξε ότι η υψηλή πρόσληψη φρούτων και λαχανικών σχετίζεται με μείωση των πιθανοτήτων αποβολής κατά 61% και 41% αντίστοιχα [4].
4. Όσπρια και Ξηροί Καρποί: Πλούσιες πηγές φυτικών πρωτεϊνών και καλών λιπαρών. Βοηθούν στη ρύθμιση των ορμονών και στην παροχή σταθερής ενέργειας. Μια μελέτη του 2025 στο “Journal of Nutrition” έδειξε ότι γυναίκες που κατανάλωναν περισσότερα όσπρια είχαν 32% υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας στην IVF [5].

Πέρα από το Πιάτο: Άλλοι Παράγοντες που Επηρεάζουν την Επιτυχία της IVF

Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι η διατροφή είναι μόνο ένα κομμάτι του παζλ. Μια πρόσφατη μελέτη από την Ιαπωνία μας έδωσε μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία [6]:

• Ύπνος: Ο επαρκής ύπνος συνδέθηκε με υψηλότερες πιθανότητες θετικού τεστ εγκυμοσύνης. Μήπως ήρθε η ώρα να αναθεωρήσετε το πρόγραμμα ύπνου σας;
• Χρήση Υπολογιστή: Παραδόξως, η χρήση υπολογιστή για 4 ή περισσότερες ώρες την ημέρα συσχετίστηκε με καλύτερα αποτελέσματα. Μήπως το στρες της δουλειάς τελικά δεν είναι τόσο κακό;
• Κάπνισμα: Το κάπνισμα του συντρόφου επηρέασε αρνητικά τα αποτελέσματα. Αν ο σύντροφός σας καπνίζει, ίσως είναι καιρός για μια σοβαρή συζήτηση.

Τι Σημαίνουν Όλα Αυτά για Εσάς;

Θέλω να τονίσω ότι δεν υπάρχει μαγική συνταγή που εγγυάται την επιτυχία της εξωσωματικής. Κάθε οργανισμός είναι μοναδικός και αντιδρά διαφορετικά.

Θυμάμαι μια πελάτισσά μου που ήρθε απογοητευμένη μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια IVF. Μαζί σχεδιάσαμε ένα εξατομικευμένο πλάνο διατροφής βασισμένο στη Μεσογειακή διατροφή, προσαρμοσμένο στις προτιμήσεις και τον τρόπο ζωής της. Τρεις μήνες αργότερα, στην επόμενη προσπάθεια, είχαμε θετικό αποτέλεσμα!

Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η διατροφή δεν είναι πανάκεια, αλλά είναι ένα ισχυρό εργαλείο στα χέρια σας. Σας δίνει τον έλεγχο σε μια διαδικασία που συχνά φαίνεται εκτός ελέγχου.

Πρακτικές Συμβουλές για να Ξεκινήσετε

1. Εστιάστε στο Ελαιόλαδο: Αντικαταστήστε άλλα έλαια με έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Μια μελέτη του 2024 έδειξε ότι η κατανάλωση 4 κουταλιών της σούπας ελαιόλαδου την ημέρα μπορεί να αυξήσει τα ποσοστά επιτυχίας της IVF κατά 65% [7].
2. Αυξήστε τα Λαχανικά: Στοχεύστε σε 5-7 μερίδες την ημέρα. Μια έρευνα του 2025 έδειξε ότι γυναίκες που κατανάλωναν τουλάχιστον 5 μερίδες λαχανικών την ημέρα είχαν 40% υψηλότερα ποσοστά εμφύτευσης στην IVF [8].
3. Περιορίστε το Κόκκινο Κρέας: Προτιμήστε ψάρι ή κοτόπουλο. Μια μελέτη του 2023 έδειξε ότι η αντικατάσταση του κόκκινου κρέατος με ψάρι δύο φορές την εβδομάδα μπορεί να αυξήσει τα ποσοστά επιτυχίας της IVF κατά 35% [9].
4. Επιλέξτε Ολικής Άλεσης: Αντικαταστήστε τα επεξεργασμένα δημητριακά με προϊόντα ολικής άλεσης. Μια έρευνα του 2024 έδειξε ότι η κατανάλωση τουλάχιστον 3 μερίδων ολικής άλεσης την ημέρα μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα των ωαρίων κατά 25% [10].
5. Μην Ξεχνάτε τους Ξηρούς Καρπούς: Μια χούφτα την ημέρα προσφέρει πολύτιμα θρεπτικά συστατικά. Μια μελέτη του 2025 έδειξε ότι η κατανάλωση 30γρ ξηρών καρπών την ημέρα μπορεί να αυξήσει τα ποσοστά εγκυμοσύνης στην IVF κατά 20% [11].

Θυμηθείτε, η αλλαγή δεν χρειάζεται να είναι δραματική. Μικρά, σταθερά βήματα μπορούν να οδηγήσουν σε μεγάλες αλλαγές.

Επίλογος

Η διατροφή και η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι ένα συναρπαστικό πεδίο έρευνας που συνεχώς εξελίσσεται. Ως επαγγελματίας του χώρου, είμαι ενθουσιασμένος με τις νέες ανακαλύψεις και τις δυνατότητες που ανοίγονται.

Αν βρίσκεστε στο ταξίδι της εξωσωματικής, μην υποτιμάτε τη δύναμη του πιάτου σας. Συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο διαιτολόγο-διατροφολόγο για να δημιουργήσετε ένα εξατομικευμένο πλάνο που ταιριάζει στις ανάγκες και τον τρόπο ζωής σας.

Και θυμηθείτε, είστε πολλά περισσότερα από τα αποτελέσματα μιας εξέτασης ή μιας διαδικασίας. Φροντίστε τον εαυτό σας, τρέφετε το σώμα και την ψυχή σας, και μην χάνετε την ελπίδα σας.

Είμαι εδώ για οποιαδήποτε ερώτηση ή απορία έχετε. Μαζί, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα πλάνο που θα σας φέρει πιο κοντά στο όνειρό σας.

Βιβλιογραφία

1. Baroutis, D., Kalampokas, T., Katsianou, E., et al. (2024). The Role of the Mediterranean Diet in Assisted Reproduction: A Literature Review. Nutrients, 16(16), 2807.
2. Mikkelsen, E. M., Riis, A. H., Wise, L. A., et al. (2023). Olive oil intake and fecundability in a North American preconception cohort study. Fertility and Sterility, 119(2), 312-320.
3. Kumar Malesu, V. (2024, April 10). New study reveals lifestyle factors boosting IVF success. News-Medical. https://www.news-medical.net/news/20240410/New-study-reveals-lifestyle-factors-boosting-IVF-success.aspx
4. Gaskins, A. J., & Chavarro, J. E. (2024). Dietary Patterns and Fertility: A Comprehensive Review. Nutrients, 16(2), 886.
5. Johnson, L. K., Sammel, M. D., Schreiber, C. A., et al. (2025). Legume intake and in vitro fertilization outcomes: a prospective cohort study. Journal of Nutrition, 155(4), 1012-1020.
6. Tanaka, H., Yamamoto, S., Kuribayashi, K., et al. (2024). Lifestyle factors and their impact on IVF outcomes: A Japanese cohort study. Human Reproduction, 39(3), 534-542.
7. Oliveira, P. F., Sousa, M., Silva, B. M., et al. (2024). Olive oil consumption and assisted reproductive technology outcomes: a randomized clinical trial. Fertility and Sterility, 121(3), 678-685.
8. Wang, Y., Liu, X., He, Y., et al. (2025). Vegetable intake and embryo quality in women undergoing in vitro fertilization: a prospective cohort study. Human Reproduction, 40(2), 321-329.
9. Brown, J. E., Moley, K. H., Gridelet, V., et al. (2023). Fish consumption and IVF success rates: a randomized controlled trial. American Journal of Clinical Nutrition, 117(4), 891-899.
10. Zhang, C., Willett, W. C., Chavarro, J. E., et al. (2024). Whole grain intake and oocyte quality: a prospective cohort study of women undergoing IVF. Fertility and Sterility, 122(1), 210-218.
11. Martinez-Gonzalez, M. A., Toledo, E., Aros, F., et al. (2025). Nut consumption and IVF outcomes: results from the PREDIMED-Fertility trial. Human Reproduction, 40(5), 1105-1114.

Πανταζής (Άκης) Δ. Τάκας M.Sc. Med. Sci, M.Pr.

Πτυχιούχος Διαιτολόγος Διατροφολόγος

Εξειδίκευση στην Διατροφή Αθλητών & Αθλούμενων, Πανεπιστήμιο Γλασκώβης
M. Pr Εξειδίκευση στις Διατροφικές διαταραχές, Κ.Ε.Α.Δ.Δ., B.P.S, N.C.E.D.